ข่าวราชบุรี : คณะอาจารย์โครงการ U2T รวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีมอญนครชุมน์ จ.ราชบุรี จัดกิจกรรมฟื้นประเพณีท้องถิ่นการทำข้าวต้มลูกโยนในเทศกาลออกพรรษา

              วัดใหญ่นครชุมน์ เป็นวัดเก่าแก่นับมาแต่ปี พ.ศ.  2081 - 2084 ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิราชาธิราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นคนมอญที่อพยพมาจากเมืองหงสาวดี ประเทศพม่าได้สร้างวัดขึ้นบนพื้นที่วัดร้างเดิม ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ต.นครชุมน์ อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี สำหรับวัดแห่งนี้ค้นพบมีบางสิ่งเชื่อว่าเป็นวัดที่มีความเก่าแก่ในยุคทวารวดี  เป็นศูนย์รวมใจของชาวบ้านซึ่งเป็นคนมอญ พอถึงช่วงเทศกาลงานประเพณีสำคัญทุกปี อาทิ ประเพณีออกพรรษา วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี ช่วงเช้า จะมีพิธีตักบาตรเทโว ภาษาชาวบ้านเรียกว่า ตักบาตรพระร้อย ซึ่งภาษามอญเรียกว่า ล่งฮาเปียงซางกลอม ช่วงบ่ายมีการจัดแข่งขันเรือยาวขึ้นในลำน้ำแม่กลองบริเวณหน้าวัด และยังมีประเพณีที่สำคัญอีก เช่น ประเพณีงานบวชมอญ  ประเพณีเปิงสงกรานต์ มอญ- ข้าวแช่   

                สำหรับการจัดกิจกรรมครั้งนี้ นายคมสรร จับจุ  ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีมอญนครชุมน์ ร่วมกับ ผศ.ดร.สัจจา ไกรสรรัตน์ ผู้ประสานงานโครงการ U2T ต.นครชุมน์ อาจารย์คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง และนายเสรี มุ่งเมือง เกษตรอำเภอบ้านโป่ง ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมเปิดงานการก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีมอญนครชุมน์ขึ้น เพื่อสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีให้อยู่คู่กับท้องถิ่นต้อนรับนักท่องเที่ยวเข้ามาสัมผัสวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของชุมชนในช่วงเทศกาลงานประเพณีสำคัญ

               นายคมสรร จับจุ  ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีมอญนครชุมน์  เปิดเผยว่า วันนี้มีการทำอาหารจากครูภูมิปัญญา เป็นอาหารพื้นบ้าน  เช่น แกงกล้วยดิบไก่บ้าน ใบมะขามอ่อนใส่หมูย่าง แกงมะตาด  มีขนมตาล ข้าวต้มลูกโยน ซึ่งเป็นพืชอยู่ในท้องถิ่น ถือว่าได้มีแม่ครัวมาฝึกการทำอาหาและขนมพื้นบ้านเพื่อเข้าสู่การเรียนรู้วิถีชีวิตแห่งการท่องเที่ยว สามารถรองรับนักท่องเที่ยวที่สนใจเรื่องชุมชน  มาสนุกกับการทำอาหาร ผู้ที่เป็นครูภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งเป็นอาหารวิถีมอญด้วย 

                โครงการนี้ยังมีมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง กับโครงการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย  U2T ตำบลนครชุมน์ มาส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมชุมชน ถือเป็นโอกาสดีที่ได้มีการจดตั้งวิสาหกิจชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวชุมชนวิถีมอญนครชุมน์ด้วย  ส่วนอาหารที่ทำมีการฝึกทำไว้เตรียมในงานเทศกาลออกพรรษา มีขนมที่ทำด้วยมืออย่างข้าวต้มลูกโยน ใช้เวลาการต้ม 3 - 4 ชั่วโมง จะต้องทำล่วงหน้าก่อน 1 วัน พอรุ่งเช้าตักบาตรเทโวจะนำขนมมาทำบุญร่วมกัน 

                อยากเชิญชวนผู้สนใจเข้ามาเที่ยวแบบวิถีใหม่มาเที่ยว 5 - 10 คน  เป็นกลุ่มเล็ก ๆ  จะมีครูภูมิปัญญาคอยต้อนรับ นอกจากนี้ยังมีแหล่งโบราณสถานที่สำคัญ ทั้งเรื่องวิถีชุมชน ใกล้ ๆ บ้านยังมีวัดขนอนหนังใหญ่ มีระยะทางการเดินทางประมาณ 10 นาที สามารถเที่ยวชมหนังใหญ่ที่วัดขนอนได้  หรือจะเรียนรู้เที่ยววันเดียวเที่ยวชมสักการะหลวงพ่อพระยาแลเพื่อความเป็นสิริมงคล หรือมาเรียนรู้งานหัตถศิลป์ทำจากมือในการตัดพวงมะโหตรเป็นเครื่องแขวนโบราณที่ทำจากกระดาษสีต่าง ๆ นำมาพับและตัดเป็นรูปต่างๆที่สวยงามแต่ต้องนัดล่วงหน้าเป็นกลุ่ม เพื่อให้ครูภูมิปัญญาได้เตรียมตัวต้อนรับ

                  ผศ.ดร.สัจจา ไกรสรรัตน์  อาจารย์คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง  กล่าวว่า   โครงการ U2T ของมหาวิทยาลัยฯ ที่ชุมชนภูมิปัญญามีความรุ่งเรืองทางวัฒนธรรม  สามารถนำมาเป็นต้นทุนยกระดับต่อยอดสู่การท่องเที่ยวได้ ก่อนหน้านี้เคยทำภูมิปัญญาด้านอาหาร แต่วันนี้มาสืบค้นแบบดั้งเดิมก่อน  หลังจากนั้นจะนำความคิดสร้างสรรค์ ความร่วมสมัยเข้ามาเติมเต็มเพื่อยกระดับเชิงพาณิชย์ต่อไปได้ ส่วนเรื่องการท่องเที่ยวต้องมีการรวมกลุ่ม โดยวันนี้มีเกษตรอำเภอบ้านโป่งมาให้คำเสนอแนะจัดตั้งกลุ่มฯขึ้น ชุมชนนี้มีกิจกรรมหลากหลาย โดยเฉพาะงานประเพณีและวัฒนธรรม  มีความโดดเด่นและเข้มแข็ง อย่างงานประเพณีสงกรานต์วิถีมอญมีความเป็นพระพุทธศาสนา  เช่น งานวันออกพรรษา หรือ เรียกว่า ตักบาตรพระร้อย พระจะเดินเข้าโบสถ์ มาตักบาตรข้าวต้มลูกโยนถวายดอกไม้ก่อนที่พระจะเข้าไปทำพิธีกรรม เป็นงานประเพณีที่สวยงาม จะมีพระมากันจำนวนมากจึงเรียกว่าตักบาตรพระร้อย  และยังมีการทำข้าวต้มลูกโยน ซึ่งมีมาแต่สมัยพระพุทธเจ้าเสด็จกลับมาจากการไปโปรดพระมารดา มีคนรอใส่บาตรเยอะบางคนเข้าไปไม่ถึงก็จะโยนของใส่บาตร เหมือนเป็นความมหัศจรรย์ที่ทุกอันที่โยนลงไปในบาตรพอดี  ทำให้ข้าวต้มลูกโยนก็จะเป็นลักษณะแบบนั้น มีลักษณะเป็นข้าวต้มข้าวเหนียว เว้นปลายหางเล็กน้อยไว้สำหรับโยน จึงฝึกทำข้าวต้มลูกโยนเพื่อต่อยอดภูมิปัญญาไว้ 

                    สำหรับวัตถุดิบการทำข้าวต้มลูกโยน จะมีข้าวเหนียว กล้วยสุก  เกลือ มะพร้าวทึมทึก ถั่วลิสงหรือ ถั่วดำ จะแตกต่างกับข้าวต้มมัดตรงที่ไม่ใส่กะทิ  นำไปห่อด้วยใบมะพร้าวให้เหลือใบยาวออกมาเล็กน้อย เพราะไว้สำหรับจับถือได้ โดยจะต้องต้มอย่างน้อยเกือบ 3 ชั่วโมง เพื่อให้แกะออกมาเนื้อจะเกิดความเหนียวแดง ส่วนการห่อและมัดให้แน่นไม่ให้น้ำเข้าไปด้านใน ส่วนใบที่เหลือไว้เล็กน้อยนั้นในอดีตกาลเพื่อใช้โยนเวลาทำบุญตักบาตรในวันออกพรรษาที่วัดใหญ่นครชุมน์ ซึ่งเป็นวัดกลางที่ใหญ่ที่สุดในบรรดา 3 ตำบล ระหว่าง ต.นครชุมน์ ต.บ้านม่วง และ ต.คุ้งพยอม จะมารวมกัน เพื่อสืบทอดประเพณีมายาวนานตั้งแต่รุ่น ปู่ ย่า ตา ยาย 

              ข้าวต้มลูกโยน เมื่อต้มสุกแล้วสามารถเก็บไว้ได้ 4-5 วัน และยังมีขนมตาลที่ใช้ใบทองกวาวในสมัยโบราณมาทำเป็นกรวยทรงยาวใส่ขนมตาล  แต่ปัจจุบันมีการใช้ใบตองและเบ้าขนมมาทำทดแทน   และยังมีขนมโบราณที่ขึ้นชื่อในท้องถิ่นชาวมอญนิยมทำกินในท้องถิ่นอย่างข้าวแดกงา ที่หนุ่มสาวจะร่วมกันใช้ครกและสากตำ  โดยชาวมอญจะเตรียมทำอาหารคาว หวาน ไว้เตรียมทำบุญวันออกพรรษาซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 21 ตุลาคม ที่กำลังจะมาถึงนี้ นักท่องเที่ยวที่สนใจสามารถเดินทางไปเที่ยวงานประเพณีทำบุญชาวมอญ พร้อมร่วมทำบุญตักบาตรพระร้อยหรือ ตักบาตรข้าวต้มลูกโยนได้เริ่มตั้งแต่เวลาประมาณ 09.00  น.เป็นต้นไป 

                                      //////////////////////////////////////////////////////////////

พันธุ์ – จรรยา   แก้วนุ้ย จ.ราชบุรี